برای یافتن پاسخ این سوال که آیا توسعه و پیشرفت فناوریهایی مانند نرمافزارهای تشخیص صدا و سرویسهای ضبط صدا، دنیای خبرنگاری را تغییر خواهند داد یا خیر باید همچنان منتظر ماند.
این پرسش از آن دسته سوالاتی است که جوابشان همیشه منفی بوده و خواهد بود
[1]. قبل از آن پرسشهای سادهتری مطرح میشد: « آیا رباتها جایگزین انسانهای روزنامهنگار میشوند؟» چند سال بعد این پرسش جدیتر شد و حتی برخی خبرگزاریها آزمایشهای روی خودکار کردن خبرهای مربوط به نتایج مسابقههای ورزشی و شرایط بازار انجام دادند.
سوالی که شاید در وهله نخست پاسخ راحتی برایش پیدا نشود، اما از آن مدل سوالاتی است که در اصل شبیه تیتر و عناوین کتابها بهنظر میآیند مثلا « روزنامهنگاران انسان میشوند؟» سوالاتی که چندسال قبل رایج شدند پس از اینکه برخی سازمانهای خبری سراغ اتوماتسازی نتایج ورزشی یا گزارش بازاریابی رفتند.
اما همچنان پاسخ این سوال «خیر» بود. روزنامهنگاری بیشتر شکلی از گفتگو و برقراری دیالوگ است. شاید تصور استفاده از نرمافزاری برای گزارش هواشناسی یا اخبار راهور و ترافیک جادهها چندان غیرممکن نباشد، اما نوشتن خبر یا مقالات خبری شکلی از آزمایش تورینگ (آزمایش تورینگ آزمایشی که آلن تورینگ در سال 1950 آن را پیشنهاد کرد تا ثابت کند که ماشینها به درجه هوشمندی انسان مانندی رسیدهاند یا نه) است که به این زودیها کامپیوترها از پس آن برنخواهند آمد.
با این حال، هوش مصنوعی قابلیتهای جذاب و فوقالعادهای هم دارد. نرمافزار تشخیص صدا یکی از بزرگترین پیشرفتهای اخیر فناوری بهشمار میآید. فناوری که بسیاری از روزنامهنگاران را هم جذب خود کرده است بطوریکه بیشترشان از برنامهای بهنام
Otter/ai (
ai مخفف هوش مصنوعی است) استفاده میکنند. این برنامه صداهای ضبط شده حین مصاحبهها را به متن تبدیل میکند.
Otteri.ai نرمافزاری رایگان و تحت وب و بسیار خوب و کارآمد است، دیگر ضرورتی ندارد که روزنامهنگاران ساعتها وقت صرف نوشتن و روی کاغذآوردن گفتگوها و مکالمات مصاحبهها کنند. البته دستنوشتههای خام بخصوص از نظر واژههای فنی و تخصصی، اسامی خاص یا کیفیت بد صوتی باید ویراستاری شوند. فایلهای خروجی برنامه
Otteri.ai که نویسنده دقیق بررسیشان نکرده باشد پر از اشتباهات نوشتاری هستند.
مختصرنویسی و تندنویسی مهارت ارزشمندی است که روزنامهنگاران باید یاد بگیرند. ازین پس روش کار بسیاری از خبرنگاران عوض خواهد شد و مصاحبههای طولانی به نرمافزارهایی ابری مثل
Otter.ai داده خواهد شد که توانایی نوشتن آنها در عرض نیم ساعت را دارند.
با تمام این اوصاف، هنوز هم پاسخ سوال ابتدایی همان «خیر» است. کامپیوترها هرچقدرهم که پیشرفته و رقیب قدری برای خبرنگاران باشند تنها از پس انجام کارهای معمول و عادی روزنامهنگاری برمیآیند که امروزه قابلیت نوشتن فایلهای صوتی هم به آن اضافه شده است، اما این برنامه نباید مانعی برای خلاقیت و نوآوری خبرنگاران باشد بلکه خبرنگار باید دستش باز باشد تا بتواند خلق کند و حرف بزند، همان چیزی که جان و روح حرفه خبرنگاری را تشکیل میدهد.
بنابراین هرچقدر هم که فناوری در تسهیل کار خبرنگاری نقش داشته باشد، هنوز هم به خبرنگاران انسانی مجرب و حرفهای و اصیلی نیاز داشته و خواهیم داشت.